lundi 24 décembre 2018

Yon grenn fè nwa, yon ti limyè

Nan mond w ap viv la, sou ban lekòl lavi a, se chak moman konsa w ap remake kèk ti grenn fè nwa ap disparèt.

Chak fwa yon grenn fè nwa disparèt, yon ti limyè parèt.

Chak fwa yon ti limyè parèt, yon grenn mistè ap pèdi sekrè l.

Anpil fwa, ou te pase pou koupab, se yon ti grenn fè nwa ki te bouche pòt konsyans.

Anpil fwa ou te gen rezon, se yon ti limyè bon sans ou te manke.

Men, nenpòt kantite fè nwa ki ta disparèt oswa limyè ki ta parèt, ou pa dwe janm bliye sous limyè a soti nan renmen.

Kidonk, pa janm sispann renmen menmsi w ta nan fè nwa, paske nou bezwen limyè pou n ka viv ansanm.

Gen viv ansanm nan fè nwa, se yon gwoup ki chwazi pwofite avantaj linyorans bay.

Gen viv ansanm nan limyè, se yon gwoup ki chwazi soufri anba enlonsyans fè nwa.

JDE

Konbyen moun?


Konbyen moun kap PALE men ki pa janm bay MANTI?

Konbyen moun ki renmen AYITI men ki pa vle kite ETAZINI?

Konbyen moun ki toujou ap monte MACHIN men ki pa janm konn KONDWI?

Konbyen jèn ki gen TALAN men ki pa gen AVNI?

Konbyen kandida ki toujou al nan ELEKSYON men ki pa janm ELI?

Konbyen moun ki al mande VIZA men ki toujou pran REFI?

konbyen moun ki pral LEGLIZ men ki pa janm KONVÈTI?

Konbyen moun ki toujou ap KRITIKE men ki pa janm PWODWI?

Konbyen moun kap DETWI men ki pa janm KONSTWI?

Konbyen moun kap LIKE men ki pa janm fè LEKTI?

JDE

10 bagay ou pa dwe janm bliye nan lavi


1. Siksè w pa gen valè pou moun ki swete echèk ou. Pa atann bravo tout moun.

2. Renmen nan fiyansay pa menm ak renmen nan maryaj. Toujou fè efò pou bay plis de ou chak jou.

3. Menmsi w ta gen tout richès sou latè,  w ap mouri. Pa rate syèl ou pou byen materyèl.

4. Lè sa bon, ou bon pou tout zanmi. Pa bliye zanmi ki te toujou la avèk ou lè sa pat bon an.

5. Menmsi manman w ta fè w mal ensipòtab e inoubliyab, anyen pa ka pi fò pase mete w sou tè sa. Pa kondane manman w pou anyen ni pèsonn.

6. Ou ka jwenn yon gason oswa yon fanm ki renmen w anpil, men li pap janm renmen w plis pase Bondye. Pa kite renmen fè w kite legliz ni fè w pèdi syèl ou.

7. Gen zanmi ki la pou ba w sèlman lajan lè w nan pwoblèm men si w anba pèsekisyon, se bon kout lapriyè, vèydenwi ak jèn k ap sove w. Pa imilye moun ni inyore zanmi ki pa gen kichòy.

8. Elèv ou jodi ka vin pwofesè w demen. Pa wont chita devan moun ou te fòme.

9. Moun ki malelve pap wont fè w malonèt nan gran piblik. Meyè fason pou w reyaji se pa reponn menmsi l ap bay manti sou ou.

10. Li pa janm twò ta pou w mande padon, sitou lè yon mal ou fè ap kale konsyans ou. Grandè w chita nan kapasite w genyen pou w konn lè w fè byen e mal.

11. Yon moun ki toujou panse l gen rezon pap aprann anyen nan lavi. Pa chache agiman lè w konnen w koupab.

12. Nan chache gen anpil metye, gen moun ki pa gen tan pou viv lajan yo fè. Pawòl la di: Fè sa w renmen, renmen fè sa w fè.

JDE

Yon tan



Gen yon tan nan lavi, ou bezwen lajan
Nan yon lòt, ou bezwen moun

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen kouri
Nan yon lòt, ou bezwen poze

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen fè siksè
Nan yon lòt, ou bezwen ede lòt reyisi

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen renmen
Nan yon lòt, ou bezwen marye

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen vwayaje
Nan yon lòt, ou bezwen viv e mouri nan peyi w

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen pran plezi
Nan yon lòt, ou bezwen ret serye

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen chache
Nan yon lòt, y ap bezwen chache w

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen reflechi
Nan yon lòt, ou bezwen aji

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen yo aplodi w
Nan yon lòt, ou bezwen konn valè w

Gen yon tan nan lavi, ou bezwen popilarite
Nan yon lòt, ou bezwen respè ak diyite

Chache konnen sa w bezwen tout bon
Pou w pa chache sa ka p vin anbarase w

Jérôme Dorsonne Emerson (JDE)

Gen plas pou ou


Yon zanmi w ki vin avoka pap anpeche w vin avoka tou. Pa rayi l ni swete mal pou li, li pa pran plas ou a ni l pa ka anpeche w vin sa tou.

Menmsi w wè m gen anpil zanmi, pa di w pap zanmi m paske gen plas ou nan kè m. Pa vin enmi m san w pa konn valè bay zanmitay.

Pa fè fanm oswa gason lenmi paske l pat aksepte renmen avèk ou. Li pa ka bay tout moun jwe menm wòl nan kè l men gen plas pou ou paske l ap bezwen lapriyè, konsèy ak lebra nan moman nesesè.

Menmsi w ta tande gen yon milya kretyen nan mond la, pa di w pap konvèti paske toujou gen plas pou ou nan wayòm Bondye a.

Olye nou chache detwi yon lòt pou sa l ye e sa l ap fè, ann chache konnen sa nou ka fè pou n ede lòt moun ki nan bezwen.

Si nou chak ki genyen  te chwazi ede yon moun ki pa genyen, pa tap gen tout ensekirite sa yo nan zòn nou.

Gen plas pou ou nan bak la, nan legliz la, nan lekòl la, nan mache a, nan lari a. Sa depan de sa w pral fè, de sa ki gen pou fèt.

Pase pou nou rale kò nou, ann chache konnen kòman pou n mennen kò nou pou tout moun ka viv ere nan plas yo.

JDE

mercredi 5 décembre 2018

9 atitid nan moman ou fè yon peche



5 pou pratike, 4 pou evite

Sove pa vle di w se yon moun ki pap janm fè peche ni yon moun k ap pwofite fè peche paske w sove nèt. Okontrè, atitid ou devan peche ka detèmine si w sove ou pa.

Bondye konnen nou ka peche, e Bib la montre sa : « Si nou di nou pa gen peche, se tèt nou n ap twonpe. Verite a pa nan nou. Men, si nou rekonèt devan Bondye nou fè peche, nou mèt gen konfyans nan li… » (1 Jan 8.8-9). Parapò ak tèks sa a, annou wè 9 fason ou ka konpòte w lè w fè yon peche.

1. Ou inyore peche a

Inyore yon bagay ka gen de sans : 1) ou pa konnen l, 2) ou pa pran sa an konsiderasyon. Toulède posib lè w fè yon peche. Premye a ka yon peche envolontè, dezyèm nan ka eksprè. Nou ka pran 1 Jan 1.8-9 la pou egzanp. Anplis de sa, inyore yon peche, nan dezyèm sans la, ka mennen andisisman kè. Si w ap kontinye
inyore sa w fè ki pa bon, sa ka vin yon abitid nan vi w, e se la w gen dwa pa janm jwenn wout repantans. Men, èske yon vrè kretyen ka inyore yon peche ? Wi, nan premye sans la. Toutfwa, Sentespri ki nan li ap konvenk li de sa (1 Korent 2.14-15). Nan dezyèm sans la, li pa posib paske gras ak konesans li genyen, li dwe konnen sa Bondye vle ak sa li pa vle : « Si nou fè sa Bondye mande nou fè, lè sa a nou mèt sèten nou konnen li (1 Jan 2.3). Kidonk, inyorans lapawòl ka mennen inyorans peche.

2. Ou bay lòt moun responsab peche a

« Senyè Bondye a mande fanm nan : Poukisa ou fè sa ? Fanm lan reponn li : Se pa mwen non ! Se sèpan an wi ki pran tèt mwen ki fè m manje l » (Jenèz 3.13). Nou dwe konnen peche a se responsablite nou nenpòt rezon ki ta lakoz li a. Lè w ap defann tèt ou, ou ka peche : ou tiye yon moun ki te vle tiye w. Lè w pa tande konsèy, ou ka peche (Pwovèb 1.5). Lè w pa li Bib ou pou w konnen sa Bondye pa vle, ou ka peche. Lè w kite zanmi pran tèt ou, twonpe w, ba w vye konsèy, ou ka peche (Som 1.1-2 ; 1 Korent 15.33). Finalman, lè w pa vle reziste anba tantasyon, ou ka peche (1 Pyè 5.8). Èv te byen konnen li pat dwe manje fwi a (Jenèz 3.2-3), men li te kite avantaj yo fè l tonbe. Bay lòt moun responsab peche osinon erè w fè se meprize travay Sentespri a. Anplis de sa, se ka yon mechanste tou paske w prefere yon lòt
moun sibi konsekans la nan plas ou, menm jan Èv te fè l pou sèpan an e Adan pou Èv. Kidonk, pa pran konsyans ka double pèn ou. Bondye pa yon jij ki bezwen tande avoka avan l bay santans li paske li te la, li te wè e li pa nan patipri. Toutfwa, Jezi se sèl avoka ki ka plede pou nou bò kote Bondye (1 Jan 2.1-2), men fò w rekonèt peche w fè a.

3. Ou inyore konsekans peche a

Gen moun ki byen konnen sa l ap fè a pa bon e li konnen sa k ap tann li kòm konsekans men sa pa anpeche l fè l. Se nan ka sa a anpil sèvitè Bondye te pran. Nou gen egzanp popilè yo : Adan ak Èv devan fwi a, David devan Batcheba, Amnon devan Tama, Ananyas e Safira devan apot yo, pou n site sa yo sèlman. Lè w fè kòmsi pa gen anyen w ap sibi lè fè yon peche, ou tante plizyè bagay : 1) ou vle twonpe Bondye (sa w pap janm ka fè), 2) ou vle pase pou yon kretyen espesyal (pèsonn pa konsa devan Bondye), 3) ou minimize pèsonalite Bondye. Poutan, krentif pou Bondye (Pwovèb 1.7) ta dwe fè w pè fè peche. Domaj, gen kretyen ki chwazi fè peche a jis pou l ka fè lòt moun plezi oswa montre li pa diferan. Trè souvan, santiman sa kraze ministè anpil lidè. Se pa paske tout moun ap fè e di yon bagay ki fè l bon. Kou di pastè Marcello, se pa paske tout moun ap pratike yon manti ki fè l vin verite. Anpil fwa, sa tout moun ap fè yo se yo ki pa bon. Vle ale nan menm sans ak tout moun se pi gwo pyèj Satan mete pou fè w tonbe
nan peche. Nan inyore konsekans peche, Ananyas e Safira te jwenn lanmò. Pa janm bliye sa ! Bondye pa chanje. Sèl sa ki ka sove w lè w fè peche, se repanti. Sinon, se kòlè li k ap tonbe sou ou paske refize repanti pa ba w dwa gen avoka.

4. Ou rekonèt peche a

Rekonèt peche w fè se avwe li, konfese li. Sepandan, jan nou te di l nan atitid avan yo, fòk ou gen konesans pou w ka idantifiye peche a. Inyorans se tankou yon vwal ki anpeche w wè, yon andikap. Dèfwa, se pa eksprè yon moun fè lè l fè yon mal men li pa konnen si se yon mal. Chak fwa w fè yon peche, ou dwe rekonèt li paske se sa Bib la di : «…si nou rekonèt devan Bondye nou fè peche, nou mèt gen konfyans nan li. Paske l ap fè sa gen pou fèt la : l a padone tout peche nou yo, l a netwaye nou anba tou sa ki mal. Men, si nou di nou pat fè peche, nou fè Bondye pase pou mantò. Pawòl li pa nan kè nou. (1 Jan 1.9).

5. Ou regrèt peche a

Regrè se lè ou rekonèt ou koupab osinon ou responsab. Ou santi w anbarase akoz yon fristasyon osinon yon desepsyon ou fè Bondye oswa yon moun. Aprè David te fin peche, li te ekri pou l di : « Mwen rekonèt sa m fè a pa bon. Se tout tan peche m lan devan je m » (Som 51.3). Nan tèks sa, nou wè de bon atitid David nan repantans li : 1) li wè sa l fè a pa bon, ki diferan de Amnon ki pat rekonèt vyòl li te fè sou sè li Tama, 2) li twouble akoz peche a. Mo fransè « constamment » an vle di « avèk repetisyon, san kanpe ». Sa vle di, depi w fin fè yon peche, ou pap anpè toutotan Bondye pa padone w.

6. Ou mande padon

Nan konfesyon peche David la, nou wè padon Bondye a se yon gwo medikaman pou lè nan santi nou twouble. Nou wè lòt bon atitid ankò nan David, li te mande Bondye : gen pitye pou li, efase tout sa l fè ki mal, lave l, foubi l, netwaye l, fè l tande pawòl ki pou fè kè m kontan, pa kite move lide nan tèt li, pa voye l jete, pa retire Sentespri l nan li, pa kite yo tire revanj sou li, elatriye. Lè w regrèt peche w, ou pa dwe fè
awogans, chache eskiz e refize pinisyon. Se moman pou w lapriyè mande Bondye gras li pou l padone w, restore w e kontinye sèvi avè w. Gen twa gwo moman nan padon : mande padon, padone e santi w jwenn padon. Chak moman sa yo ka fè w santi w yon moun diferan. David te gen anpil pouvwa lè l tap fè peche a. Li pat mete l nan plas Ouri ki te ka sipliye l pa voye l devan lame a pou l mouri, ni li pat imajine kòman l tap reyaji si l ta konnen madanm li twonpe l. Li tap pwofite pouvwa li, poutan lè li vin rekonèt tò li, li te vin tankou yon timoun. Mande padon egzije imilite, souplès, brizman kè. Se sa k fè si w pa ka desann ou
devan Bondye lè w peche, ou pap ka jwenn padon li tou.

7. Ou aksepte sibi konsekans peche a

Antanke pitit Bondye tout bon, ou pa dwe panse peche w yo pap gen konsekans, byenke Bondye pa pini w pou tout sa w fè nan tout ti detay (Som 103.8-12). Nan Ebre 12.6, otè a di : « …Bondye pini moun li renmen. Se moun li rekonèt pou pitit li li bat » (Ebre 12.6). Sa vle di, si w fè yon peche ki pa gen konsekans, sa ta vle di de bagay : 1) swa Bondye pa papa w vre, 2) swa ka w ka pi grav pi devan. Konsekans peche w yo fè pati disiplin nan lavi w, Bondye ap korije w pou l evite w pi mal. Ann pran
egzanp Jida, Pyè ak Ananyas. Yo twa te fè peche men Jida te pann tèt li, Pyè te repanti (e kriye) e Ananyas te jwenn lanmò. Pa janm bliye depi w se vrè kretyen, peche w yo pa gen menm konsiderasyon devan Bondye. Adiltè yon monden pa menm ak adiltè yon kretyen. Monden an ap viv nan peche men kretyen an dwe evite peche. Tankou salmis la te di : « Li te pini m byen pini. Men, li pat touye m » (Som
118.18). Nan moman w ap sibi konsekans peche w yo, ou bezwen pran konsyans, konsole w e kontinye mande Bondye fè w gras.

8. Ou deside pa refè peche a

Youn nan prèv ki montre w regrèt peche w fè se lè w deside pa refè l ankò. An reyalite, li ka difisil pou w pa refè yon peche men ou dwe toujou reziste, epi pa inyore l. Bondye wè efò w ap fè yo, li konn sa w vle ak sa w pa vle. Menmsi sa ta rive ou refè yon peche, pa kondane tèt ou ni di Bondye pap padone w paske Bib la di : « Senyè a gen kè sansib, li gen bon kè. Li pa fè kòlè fasil, li pap janm sispann renmen nou » (Som 103.8). Konsa tou, pinga w pwofite fè peche paske w konnen Bondye renmen w. Kilès ki ta di Bondye tap pini David paske se li Bondye te chwazi ? Kilès ki ta panse se konsa Moyiz, bon zanmi Bondye, ta mouri ? Eske w ta imajine Bondye tap mete Adan e Èv deyò nan jaden an aprè l fin fè l ? Petèt non, men sa te fèt e w ap toujou gen sezisman chak fwa w ap inyore peche w yo nan lespri Bondye pap di anyen. Si w te deside pa refè yon peche e ou ta santi w pa ka reziste, raple w pawòl sa apot Pòl te ekri kretyen nan lavil Filip yo : « Nenpòt sitiyasyon ki parèt devan mwen, m ap degaje m, granmesi Kris la ki ban mwen fòs kouray » (Filipyen 4.13). E pa bliye peche fè pati konba espirityèl la, se pa lapriyè pou chase demon sèlman, men pou w viv yon vi sanktifye. Kidonk, pa neglije pran e itilize zam Bondye mete pou sa (Efezyen 6.10-18).

9. Ou tire leson nan koz e konsekans peche a

Gen bagay ou te fè pou jwèt, pou plezi, jis paske w pat panse konsekans yo tap grav. Pa janm bliye moun ki tap sèvi Bondye lontan yo te konn fè peche tou. Jamè ni Èv ni Adan pa tap chwazi manje fwi a. JamèSayil pa tap dezobeyi lòd Bondye. Jamè, David pa tap al gade fanm kap benyen touni. Jamè Amnon pa
tap chwazi vyole yon lòt sè li. Jamè Ananyas pa tap di l vann yon lòt tè pou kòb li pa vo. Jamè, Pòl pa tap chwazi pèsekite legliz Kris la.. Yo tout te sibi konsekans peche yo men yo tout pat gen chans pran leson e rekòmanse. Kifè, si nan moman w ap li tèks sa, ou santi w koupab de yon peche, se moman pou w fè tout sa w santi ki nesesè nan tèks sa.

1. Pa inyore peche w fè
2. Pa bay moun responsab peche w fè
3. Pa inyore konsekans peche w fè
4. Rekonèt peche w fè
5. Regrèt peche w fè
6. Mande padon pou peche w fè
7. Aksepte sibi konsekans peche w fè
8. Pran leson nan sa ki te lakoz peche a e konsekans la.

Jérôme Dorsonne Emerson

@ Ou ka kopye, pataje e enprime tèks sa men pa retire non otè a.

5 desanm 2018, Lyankou, Ayiti

lundi 3 décembre 2018

Move moman yo pap dire lontan


Li di m li konprann kounye a kòman li fasil pou yon moun rive tiye tèt li. Li te panse se te egare ki te ka fè sa, men nan sa l ap travèse a, li santi se youn nan pi gwo desizyon li te ka pran pou fini ak sa. Sa tris wi lè moun ou te fè konfyans lan doute de ou.

Dlo tap sot nan je li. Li pat ka fin pale men mwen te konprann li e m te pataje moman an avèk li malgre tou. Sa te fè m konprann pi plis kòman lavi anpil jèn ap depafini nan silans, nan reziye yo ak tout sa ki parèt devan yo.

Gen plis moun k ap soufri nan silans pase moun k ap rejwi nan reyalite. Gen moun ki montre w lavi l bèl, li pa gen pyès pwoblèm, poutan se estrateji pou doulè yo pa parèt. Yo pa vle nwi moun nan di pwoblèm yo, ni yo pa vle pou pèsonn konprann yo nan bezwen.

Yap viv nan yon fanmi ki pa ba yo valè, yon fanmi ki dwe yo yon ti kote pou repoze kò yo chak aswè. Lè manje fèt, se si yo la yo jwenn. Aprè sa, y a degaje yo nan lari a jan yo jwenn. E se la, kleren an vini, sèks la vini, dwòg la vini, krim nan vini, trayizon an vini, tiye tèt la vini.

Pandan tout reyalite sa yo ap fè it nan fè nwa, nan silans, nan sekrè, kote w pap janm wè, gen anpil nan nou k ap rejwi. N ap byen pase, bèl rad nou ap byen pase, kisa sa gade nou de lòt moun k ap soufri ? Dayè, yo te voye nou lekòl, nou te byen aprann, nou etidye, n ap travay, nou gen mwayen e nou gen rèv nou. Nan ki pran lapènn pou sila ki pat vle chita sou ban lekòl? Chak moun sibi konsekans chwa ou te pran. Awi! e se sa ki fè n ap sibi konsekans vye sistèm sa ki pa bay moun echwe sa yo regle anyen pou nou.

M gade l, m wè dlo ap sot nan zye l. Chak fwa pa m yo anvi mouye tou, m chache kèk pawòl pou m desine pitye mwen. M vire je m gade lòt kote pou m pa wè, men m pa ka anpeche kè mwen senyen. Li te vle fè m konprann moman l ap pase yo di anpil. Domaj, m pat gen anpil reyon solèy pou m te klere dezespwa li.

Tankou li, gen yon pakèt jèn k ap benyen nan gwo latwoublay. Kilès k ap tande yo? Kilès k ap reponn yo lè yo poze kesyon? Kilès k ap panse pou rèv yo? Kilès k ap travay pou chanje sitiyasyon yo? Kilès k ap vin sove yo?Seryezman, m avèg men m pa soud paske mwen tou, m gen kesyon k ap chache repons.

Antouka, zanmi m, move moman w ap travèse yo pap dire tout tan. Kenbe kè, pran pasyans, kontinye konte leve solèy, pa janm sispann koze ak mèt lavi a. M konnen lanmò se pi bon zanmi w ta vle vizite w. Li tap dous kou siwo myèl, li tap soulaje w anpil anpil paske pito w pa la pase pou w la epi w pa itil. Omwen, nan planifye antèman, Ipolit a vizite kèk kè deseche. Men, pa kite move lide sa yo klewonnen nan lespri w.

Nan yon ti tan ankò, pwoblèm yo gen pou tounen listwa!

Fè lafwa!

Jerome Dorsonne Emerson Jde

On n’est jamais trop jeune pour servir Dieu

  1 Samuel 2.22-26 22  Or Héli était fort vieux, et il apprit tout ce que faisaient ses fils à tout Israël, et qu’ils couchaient avec les ...